Cha mẹ phải là thầy/cô giáo dạy kỹ năng sống cho con trước tiên.

Quý phụ huynh thân mến

Là cha mẹ, ai cũng mong muốn con của mình khôn ngoan, giỏi giang, thành đạt. nhiêu cha mẹ không tiếc tiền đâu tư cho con em của họ với mong muốn chúng khi lớn lên sẽ thành đạt ngoài xã hội.

Thực tế cho thấy, những đứa trẻ dễ thành đạt hơn lại chính là những đứa trẻ được giáo dục toàn diện ngay từ trong chính gia đình của chúng chứ không hẳn từ những thứ chúng tiếp nhận được từ ngoài đời, bạn hãy thử nhìn xem những tỷ phú mỹ hiện nay như: warren buffett; Bill gates; Michael Bloomberg; …. , hầu hết họ đều xuất phát từ nền giáo dục gia đình tốt; được thừa hưởng một nền tảng giáo dục tốt từ cha hay mẹ.

Người ta nhận thấy rằng, những đứa trẻ được hấp thụ nền giáo dục tốt từ gia đình, khi lớn lên chúng sẽ dễ thành đạt hơn. Nền giáo dục gia đình ở đây được hiểu là sự giáo dục toàn diện cả về tri thức, văn hóa, truyền thống, lối sống, tinh thần,….. trong đó cha mẹ đóng vai trò rất quan trọng trong việc giáo dục, đào tạo con của họ.

Con cái dễ tiếp nhận và phản ánh lại những văn hóa ứng xử, lối sống của chính cha mẹ chúng; chúng sao chụp lại cách mà cha mẹ chúng ứng xử với nhau hay với những người khác trong gia đình. Nói như thế cho thấy sự ảnh hưởng rất lớn của cha mẹ trong việc giáo dục đạo đức, kỹ năng sống, lối sống cho con cái. nhờ đó, khi chúng tiếp xúc và hành xử có trách nhiệm trong xã hội, chúng dễ thành công.

Vậy câu hỏi được đặt ra ở đây là: Cha mẹ sẽ giáo dục con cái điều gì để giúp chúng dễ thành công ở đời? 

Câu trả lời là : giáo dục toàn diện.

Gồm nhiều thứ như: văn hóa ứng xử, giao tiếp giữa người với người; giá trị sống, kỹ năng sống, lối sống, trí tuệ cảm xúc …..

khi ra đời, gặp phải những tình huống cuộc sống, cách chúng phản ứng, hành động sẽ phản ánh những gì chúng đã được học, sống và thực hành ngay trong chính gia đình của mình.

Cách cha mẹ giao tiếp ứng xử với nhau hằng ngày, cách cha mẹ ứng xử với hàng xóm, cách cha mẹ giải quyết các mối quan hệ với người khác, cách cha mẹ thấu cảm chia sẻ ….. đều được trẻ học hỏi, tiếp nhận vào cuộc sống của chúng. Như vậy có thể nói rằng, người thầy/cô giáo đầu tiên và quan trong nhất trong việc giáo dục kỹ năng sống cho con chính là cha mẹ.

Như vậy qua những gì chúng ta phân tích ở trên, cha mẹ cần giáo dục gì cho con cái?

1/ Cha mẹ dạy kỹ năng sống cho con trong gia đình: muốn con cái mình thành đạt ngoài xã hội, thì chính họ phải biết dạy cho con những bài học kỹ năng sống đâu tiên, và không chỉ có vậy, họ cần giúp con thực hành các bài kỹ năng sống ấy một cách sinh động và hiệu quả. Cách thức cha mẹ dạy kỹ năng sống cho con cái trong gia đình không giống như thầy/ cô dạy trên lớp, mà nó hay hơn và thực tiễn hơn nhiều, nó cụ thể và sống động:

• Vd : khi cha mẹ dạy con rót trà mời khách, thì đồng thời, họ dạy luôn con cách bưng bê ly trà thế nào cho đúng; lại dạy con cách nói năng với khách thế nào cho hay. … những thứ này sẽ trở thành kỹ năng giao tế khi trẻ áp dụng ngoài xã hội.

Bên cạnh đó, trẻ học được các kỹ năng sống từ cha mẹ chúng khi họ ứng xử hằng ngày với nhau, hoặc cách họ ứng xử, giải quyết các vấn đề với những người khác. như vậy cách cha mẹ dạy con hay nhât chính là làm gương để con cái học hỏi và áp dụng.

2/ Cha mẹ cần giáo dục cho con các giá trị sống: bài học đầu tiên mà tôi học từ cha mẹ chính là trung thực, không được nói dối; rồi bài học anh em thì phải yêu thương nhau, anh thì phải nhường nhịn, chia sẻ đồ chơi cho em út … tất cả những thứ ấy chính là các giá trị sống mà cha mẹ đã và đang dạy cho con, song cách cha mẹ dạy không giống như lớp học, hay chủ đề mà các thầy/cô dạy ngoài trường. nên trẻ khó hệ thống và khó nhớ.

3/ Cha mẹ dạy con về sự quan tâm: đây chính là bài học về trí tuệ cảm xúc. nó đóng góp vô cùng quan trọng cho sự thành công của đứa trẻ sau này. tất cả những người thành đạt đều là những người có trí tuệ cảm xúc tuyệt vời; (trí tuệ cảm xúc được hiểu là khả năng mà một đứa trẻ nhận biết cảm xúc của mình và của người khác và đưa ra những hướng dẫn hành động phù hợp)

4/ Cha me dạy con những thói quen tốt: người ta nhận thấy, ở những đứa trẻ thành đạt, chúng thường sở hữu một thói quen tốt nào đó như: thói quen làm việc có mục đích; thói quen đúng giờ; thói quen chu toàn bổn phận; thói quen tư duy cùng thắng; ….  tất cả những thói quen tốt chúng sẽ theo trẻ suốt cuộc đời và đấy chính là tài sản quý giá của trẻ. tất cả thói quen đó đều có thể học hỏi từ trong chính gia đình của trẻ. 

• Vd: cha mẹ dạy con những thói quen chu toàn bổn phận trong gia đình, chu toàn bổn phận khi hoàn thành các bài vở ở trường lớp,…. thoi quen này khi ra đời làm việc, chúng trở thành kim chỉ nam cho trẻ làm việc với tinh thần trách nhiệm cao luôn chu toàn các công việc được giao, nhờ đó chúng được mọi người đánh gía cao và xã hội trọng dụng những người như chúng.

5/ Cha mẹ dạy con đức tính tốt: những đức tính tốt như: can đảm, trung thực, khiêm tốn, … các đưc tình ví như viên ngọc làm tươi sáng cho cuộc đời đứa trẻ. Cách cha mẹ tập luyện cho con các đức tính này xuyên từng việc nho nhỏ trong gia đình, như sống thành thực với chính mình; không khoa trương khoác lác, không bày điều đặt chuyện, sống khiêm tốn….

Bài giảng về tính tốt và quan trọng nhất mà trẻ học được chính là học hỏi các đức tính từ chính cha mẹ chúng;

• Vd: Trẻ nhận ra hình ảnh cha chúng là người đàn ông cương nghị, chính trực; chúng học hỏi theo gương chính trực ấy, để rồi khi gặp những lời mời chào cám dỗ về tiền bạc vật chất, chúng can đảm từ chối. vd từ chối nhận tiền hối lộ.

Qua những phân tích trên, chúng ta khẳng định rằng, sự thành đạt của con em quý phụ huynh cũng chính là nhờ vào các bài học, cách giáo dục của quý phụ huynh. Không ai có thể thay thế cha mẹ trong việc dạy, rèn các kỹ năng sống, giá trị sống, thói quen tốt cho con em của mình.

Tuy nhiên, để viêc giáo dục kỹ năng sống, giá trị sống cho con em của chúng ta thành công, mỗi cha mẹ hãy đổi mới cách giáo dục, cách rèn luyện có như thế trẻ mới dễ dàng tiếp nhận. 

Quý cha mẹ có thể tham khảo chuyên đề: “Phương pháp giáo dục kỹ năng sống cho con cái trong gia đình”. (xem chuyên mục khóa học/ dành cho cha mẹ) để có thể học hỏi cách thức giáo dục kỹ năng sống trong gia đình. 

Quý phụ huynh thân mến, những gì chúng ta chuẩn bị cho trẻ ngày hôm nay sẽ cho kết quả đơm bông kết trái ở mai này. Chúc quý phụ huynh niềm vui, hạnh phúc trong vai trò làm thầy/ cô giáo của mình.

thân mến

TS Bùi Văn Trực

Chuyên gia huấn luyện kỹ năng sống, tác giả hệ thống sách, giáo trình giảng dạy kỹ năng sống.